Kontyngent taryfowy, określany również jako kontyngent celny, stanowi jeden z instrumentów taryfowych regulujących obrót towarowy Unii Europejskiej z krajami trzecimi. Jego funkcjonowanie opiera się na art. 31 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Obok taryfy celnej, plafonów taryfowych, zawieszeń i ceł dodatkowych, kontyngenty taryfowe należą do tzw. taryfowych instrumentów handlowych.
Kontyngent taryfowy to ograniczona ilość lub wartość towaru, która w określonym okresie (okresie kontyngentowym) może zostać przywieziona do UE i dopuszczona do obrotu przy zastosowaniu preferencyjnych stawek celnych. Preferencyjne stawki celne mogą być niższe od stawek konwencyjnych lub zerowe. Po upływie okresu kontyngentowego lub po przekroczeniu określonej kontyngentem ilości towaru stosuje się stawki celne zgodne z taryfą celną.
Wyszukiwanie kontyngentu taryfowego
Aby sprawdzić, czy dany towar został objęty kontyngentem taryfowym, należy wyszukać go w systemie ISZTAR (lub TARIC). W tym celu można posłużyć się kodem celnym CN lub drzewkiem nomenklatury. Znając numer identyfikacyjny kontyngentu, można również skorzystać z opcji “Wyszukiwanie kontyngentu”. W bazie ISZTAR (TARIC) znajdują się informacje o bieżących saldach, wartościach, okresie obowiązywania i inne istotne dane dotyczące danego kontyngentu.
Kto może skorzystać z kontyngentu taryfowego?
Z kontyngentu taryfowego może skorzystać każdy przedsiębiorca, który ma siedzibę w Unii i jest zarejestrowany w UE do celów podatku VAT. Przedsiębiorca musi złożyć wniosek o otrzymanie pozwolenia na skorzystanie z kontyngentu taryfowego w czasie, gdy limit kontyngentu nie został jeszcze wyczerpany.
Sposoby rozdysponowania kontyngentów taryfowych
Istnieją dwa sposoby rozdysponowania kontyngentów taryfowych:
- System bezpośredni – przydzielenie kontyngentu odbywa się na zasadzie “kto pierwszy, ten lepszy”, poprzez zgłoszenie celne na dokumencie SAD. Importer (lub agencja celna w jego imieniu) podaje w jednolitym dokumencie administracyjnym SAD numer kontyngentu, o który się ubiega. Po udzieleniu zgody, informacja o przydzieleniu kontyngentu jest automatycznie dostępna w systemie elektronicznym. System ten ma zastosowanie w przypadku towarów przemysłowych. Kontyngentami taryfowymi udzielanymi w systemie bezpośrednim zarządza Dyrekcja Generalna ds. Podatków i Unii Celnej Komisji Europejskiej. Przykładem jest kontyngent na stal i wyroby stalowe z Chin.
- System licencyjny – wymaga uzyskania pozwoleń na import. Wnioski o udzielenie kontyngentu należy składać do Ministra Gospodarki lub Prezesa Agencji Rynku Rolnego. Kontyngentami taryfowymi udzielanymi w systemie licencyjnym zarządza Dyrekcja Generalna Komisji ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich EU. Metoda licencyjna ma zastosowanie głównie w przypadku towarów rolno-spożywczych. Przykładem jest kontyngent na pszenicę z USA.
Znaczenie kontyngentów taryfowych w handlu zagranicznym
Handel zagraniczny jest siłą napędową rozwoju gospodarczego. Taryfowe instrumenty handlowe, w tym kontyngenty taryfowe, wspierają rozwój handlu zagranicznego, umożliwiając sprowadzanie komponentów niedostępnych lub niewystarczających na rynku europejskim.
Agencja Celna na bieżąco zarządza kontyngentami w imieniu swoich klientów, monitorując stan ich wykorzystania i śledząc plany kontyngentowe.