Specjalne procedury celne: Uzlachetnianie bierne towaru

Znajomość procedur specjalnych jest podstawą zrozumienia odpraw celnych. W związku z tym, kontynuujemy omawianie tego tematu, opisując kolejną procedurę. Uzlachetnianie bierne towaru, obok uszlachetniania czynnego, jest celną procedurą specjalną, należącą do kategorii przetwarzania.

Uzlachetnianie bierne towaru to przeciwieństwo uszlachetniania czynnego. Polega na czasowym wywozie surowców unijnych poza obszar celny Unii Europejskiej i poddaniu ich tam procesom przetwarzania. Zakres stosowania procedury uszlachetniania biernego reguluje art. 259 UKC. Zgodnie z tym przepisem, towary przetworzone w krajach trzecich, po przywozie, mogą zostać dopuszczone do obrotu ze zwolnieniem z należności celnych przywozowych (całkowitym lub częściowym). Co istotne, nie ma obowiązku powrotnego przywozu towarów uzyskanych w wyniku realizacji procedury uszlachetniania biernego.

Niemniej, istnieje grupa towarów wyłączonych z możliwości objęcia ich procedurą uszlachetniania biernego – wymienione są one w ust. 2 art. 259 UKC. Należą do nich towary, których:

• wywóz wiąże się ze zwrotem lub umorzeniem należności celnych przywozowych,
• które przed wywozem zostały dopuszczone do obrotu z zastosowaniem zwolnienia z cła lub obniżonej stawki celnej ze względu na końcowe przeznaczenie, tak długo jak cele tego końcowego przeznaczenia nie zostały osiągnięte, chyba że towary te muszą zostać poddane naprawie,
• wywóz wiąże się z udzieleniem refundacji wywozowych,
• którym z tytułu ich wywozu przysługuje w ramach wspólnej polityki rolnej inna korzyść finansowa niż refundacje.

Korzyści z uszlachetniania biernego towaru

Uzlachetnianie bierne towaru niesie ze sobą określone korzyści dla podmiotów korzystających, m.in.:

• niższe koszty zatrudnienia w państwach spoza obszaru celnego UE, przy jednoczesnym wykorzystaniu surowców wyprodukowanych w Unii,
• poddanie towarów unijnych procesom, które nie są dostępne w Unii,
• wykorzystanie niedostępnych w UE wysokorozwiniętych, unikalnych technologii, które są dostępne np. w USA, Szwajcarii czy w Japonii.

Procedury przetwarzania

Procedury przetwarzania, podobnie jak w przypadku uszlachetniania czynnego, oznaczają:

• obróbkę towarów czasowo wywiezionych, w tym montaż, składanie lub instalowanie w innych towarach;
• przetwarzanie towarów czasowo wywiezionych;
• niszczenie towarów czasowo wywiezionych;
• naprawę towarów czasowo wywiezionych, w tym ich odnawianie i porządkowanie;
• wykorzystywanie towarów czasowo wywiezionych, które nie wchodzą w skład produktów przetworzonych, ale umożliwiają ich wytworzenie, nawet jeśli zostaną one całkowicie lub częściowo zużyte w tym procesie (akcesoria produkcyjne).

Zgłoszenie celne wywozowe

Obowiązek objęcia towaru procedurą wywozu nie dotyczy towarów unijnych. To jedna z podstawowych zasad w prawodawstwie UE. Niemniej, zgodnie z art. 269 ust. 3 UKC, w stosunku do towarów wywożonych w ramach procedury uszlachetniania biernego należy sporządzić zgłoszenie celne wywozowe. Aby uniknąć problemów przy późniejszym imporcie, wywóz taki warto zrealizować z pomocą agencji celnej.

Współczynnik produktywności

Współczynnik produktywności to pojęcie, które należy zrozumieć, chcąc korzystać z jakiejkolwiek procedury przetworzenia. Oznacza on ilość lub odsetek produktów przetworzonych, uzyskanych w wyniku przetworzenia określonej ilości towarów objętych procedurą przetwarzania. Jest on określany przez organ celny w pozwoleniu na korzystanie z procedury uszlachetniania, na podstawie danych i okoliczności przedstawionych przez wnioskodawcę/podmiot korzystający z procedury uszlachetniania.

Uprzedni przywóz produktów zamiennych

Uprzedni przywóz produktów zamiennych w procedurze uszlachetniania biernego jest wykorzystywany sporadycznie. Polega on na przywozie produktów zamiennych przed wywozem towarów wadliwych (przeznaczonych do naprawy poza obszarem celnym UE). Przywóz taki wymaga złożenia zabezpieczenia pokrywającego kwotę należności celnych przywozowych. Termin na dokonanie wywozu towarów wadliwych wynosi wtedy dwa miesiące od dnia przyjęcia przez organy celne zgłoszenia do dopuszczenia do obrotu produktów zamiennych.

Towary ekwiwalentne

W ramach procedury uszlachetniania biernego towaru możliwe jest także wykorzystanie towarów ekwiwalentnych do wytworzenia produktów przetworzonych. Dotyczy to towarów nieunijnych, które są przetwarzane zamiast produktów unijnych. Podobnie jak w przypadku zastosowania standardowej wymiany, towary ekwiwalentne muszą posiadać:

• ten sam ośmiocyfrowy kod nomenklatury scalonej,
• taką samą jakość handlową,
• takie same parametry techniczne jak towary, które zastępują.

Dokonanie uprzedniego przywozu produktów przetworzonych uzyskanych z towarów ekwiwalentnych przed wywozem towarów przez nie zastępowanych to tzw. “uszlachetnianie bierne IM/EX”.

Większość procedur specjalnych, w tym procedura uszlachetniania biernego, wymaga spełnienia szeregu wymogów. Uzyskanie odpowiedniego pozwolenia (czasem z mocą wsteczną), złożenie zabezpieczenia czy prowadzenie rejestrów i rozliczenie to tylko niektóre z nich. Warto powierzyć część tych zadań specjalistom.