W polskim systemie podatkowym zaszła istotna zmiana, która dotyczy klasyfikacji towarów dla celów VAT. Od 1 lipca 2020 roku (pierwotnie planowano wdrożenie tej zmiany już 1 kwietnia 2020 roku) kody PKWiU zostały zastąpione Nomenklaturą Scaloną (CN). To wdrożenie jest kluczowym elementem nowej matrycy stawek VAT, której celem jest ujednolicenie klasyfikacji towarów zarówno dla celów celnych, jak i podatkowych. W połączeniu z Wiążącą Informacją Stawkową (WIS), zmiany te mają zapewnić podatnikom większe bezpieczeństwo prawne i ułatwić im poruszanie się w zawiłościach przepisów podatkowych.
Czym jest Nomenklatura Scalona CN?
Nomenklatura Scalona (CN) to nic innego, jak ustrukturyzowana klasyfikacja towarowa, która dotychczas była kojarzona głównie z Taryfą Celną. Jest to precyzyjne narzędzie, które zawiera materiały ułatwiające klasyfikację towarów. Stosuje się ją powszechnie w Unii Europejskiej oraz w handlu międzynarodowym, na przykład do obliczania cła. Zmiana, o której mowa, umożliwia stosowanie jednolitej klasyfikacji w obrocie krajowym i międzynarodowym, co znacząco upraszcza stosowanie obniżonych stawek VAT.
W Nomenklaturze CN towary są podzielone na sekcje, działy i poddziały. Każda podpozycja CN ma przypisany unikalny, ośmiocyfrowy kod:
- Pierwsze sześć cyfr kodu CN to numery kodowe Systemu Zharmonizowanego (HS).
- Siódma i ósma cyfra precyzyjnie określają podpozycje CN.
Klasyfikacja towarów do kodów CN bywa trudna, zwłaszcza w przypadku towarów złożonych, których skład jest niejednorodny. W związku z tym wymaga to wiedzy o towarze, w tym o jego składzie, cechach i przeznaczeniu, a także znajomości reguł, jakimi rządzi się Nomenklatura CN.
Problemy ze Stosowaniem PKWiU i CN
Do tej pory ustalenie stawki VAT (5% lub 8%) wymagało określenia kodu PKWiU towaru. Następnie, na podstawie tej klasyfikacji, sprawdzano, czy dany towar znajduje się w załączniku do ustawy o podatku VAT. Takie podejście często prowadziło do sporów interpretacyjnych, ponieważ nawet niewielka zmiana w składzie produktu mogła wpłynąć na zmianę stawki VAT. Wprowadzenie nowej matrycy stawek VAT, gdzie identyfikacja stawek obniżonych odnosi się do działów CN, ma na celu wyeliminowanie tych rozbieżności i niejasności.
Brak Możliwości Weryfikacji Klasyfikacji PKWiU
Klasyfikacja PKWiU miała istotną wadę – organy podatkowe nie miały możliwości interpretowania klasyfikacji PKWiU, ponieważ była to klasyfikacja statystyczna. Podatnik, w przypadku wątpliwości, mógł zwrócić się o opinię do urzędu statystycznego, jednak opinia ta nie była wiążąca dla organów podatkowych. W związku z tym wprowadzono Wiążącą Informację Stawkową (WIS), czyli decyzję administracyjną, która jednoznacznie określa stawkę podatku dla danego towaru lub usługi. Decyzje te są wiążące zarówno dla organów celnych, jak i podatkowych, co chroni podatnika przed negatywnymi konsekwencjami błędnej klasyfikacji.
Zmiana Kodów PKWiU na CN – Krok w Dobrą Stronę
Wprowadzone zmiany należy ocenić jako pozytywny krok w kierunku uproszczenia i ujednolicenia systemu podatkowego. Nowa matryca stawek VAT, oparta na Nomenklaturze Scalonej (CN), ma na celu ujednolicenie zasad klasyfikacji towarów dla celów podatkowych i celnych. Dodatkowo, nowelizacja przepisów umożliwia korzystanie z Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS), co zwiększa bezpieczeństwo prawne podatników. W związku z tym warto jak najszybciej przygotować się do tych zmian, ustalić kody CN dla swoich towarów i, w razie wątpliwości, wystąpić o wydanie decyzji WIS.