Pomoc humanitarna dla Ukrainy: Regulacje celne i logistyczne

Pomoc humanitarna dla Ukrainy, po bezprecedensowym akcie rosyjskiej agresji, staje się niezwykle pilna. Wielu z nas rozważa, jak efektywnie wesprzeć naszych sąsiadów, walczących z agresorem. Kluczowe jest działanie przemyślane, dlatego w niniejszym artykule przybliżymy obowiązujące zasady wysyłki pomocy humanitarnej na Ukrainę. Każda wysyłka towarów z Polski na terytorium Ukrainy (poza obszar celny UE) stanowi eksport i wiąże się z obowiązkiem przygotowania i złożenia zgłoszenia wywozowego. Eksport towarów z UE, w tym z Polski, nie podlega cłom wywozowym.

Status celny towaru ma decydujące znaczenie

Ustalenie statusu wysyłanego towaru jest fundamentalne. Procedury celne zależą od tego, czy towar ma status unijny (dopuszczony do obrotu w UE), czy nieunijny (niedopuszczony do obrotu w UE).

Postępowanie z towarami unijnymi

Pomoc humanitarna dla Ukrainy – towary o wartości do 1 000 EUR zgłaszamy do wywozu ustnie, w urzędzie celnym granicznym.

Towary o wartości powyżej 1 000 EUR wymagają alternatywnie:

• Specjalnego formularza przekroczenia granicy (pomagamukrainie.gov.pl). Pojazdy, korzystające z tego formularza na przejściach granicznych w Dorohusku lub Korczowej, są automatycznie awizowane. Po przesłaniu formularza, podmiot otrzymuje “Potwierdzenie” i “Oznaczenie” (do wydrukowania i umieszczenia na przedniej szybie pojazdu). Dokumenty te należy okazać funkcjonariuszowi celnemu. Procedura ta nie wymaga dodatkowych formalności celnych w systemie AES i mogą z niej korzystać podmioty z dowolnego kraju UE. Formularz awizacyjny nie wymaga numerów EORI, TIN, NIP czy VAT UE. Powrót może nastąpić przez dowolne, czynne przejście graniczne.
• Standardowego zgłoszenia elektronicznego do procedury wywozu w systemie AES/ECS2 (pomoc agencji celnej).

Postępowanie z towarami nieunijnymi

Pomoc humanitarna dla Ukrainy – towary nieunijne, wywożone z UE, wymagają dopełnienia formalności celnych w urzędzie celnym (zgłoszenie tranzytowe T1 do systemu NCTS).

Towary nieunijne, przywożone do UE w ramach pomocy humanitarnej dla uchodźców z Ukrainy, wymagają zgłoszenia do systemu AIS/IMPORT w procedurze dopuszczenia do obrotu. Zwolnienie z ceł dotyczy organizacji wskazanych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Możliwe jest również zwolnienie z VAT (art. 61 ust. 3-8 ustawy o VAT), pod warunkiem zastosowania zwolnienia od cła.

Konwoje humanitarne

Organizacje planujące konwoje humanitarne na Ukrainę powinny dysponować wykazem towarów. Obejmowanie procedurą celną odbywa się w urzędach celnych wewnętrznych. Z wykazem należy zgłosić się do wewnętrznego urzędu celnego, aby uzyskać informację, czy towary nie są objęte zakazami lub ograniczeniami i określić listę dokumentów.

W każdej izbie administracji skarbowej powołano koordynatorów ds. pomocy humanitarnej, odpowiedzialnych za sprawną organizację objęcia towaru procedurą wywozu i awizację konwoju. Pytania dotyczące obsługi celnej pomocy humanitarnej można kierować na adres e-mail: pomagam.ukrainie@mf.gov.pl.