Procedura uszlachetniania biernego to jedna z tzw. procedur specjalnych, która umożliwia czasowy wywóz towarów unijnych poza obszar celny UE w celu poddania ich procesom przetwarzania (np. montażowi, obróbce, naprawie). Następnie, przywożąc produkty przetworzone powstałe z tych towarów na obszar celny UE, można skorzystać z całkowitego lub częściowego zwolnienia z należności celnych przywozowych. Skorzystanie z procedury uszlachetniania biernego wymaga uzyskania pozwolenia organu celnego.
Podstawy prawne procedury uszlachetniania biernego
Przepisy i wytyczne dotyczące procedury uszlachetniania biernego zawarte są w:
Na czym polega uszlachetnianie bierne?
Procedura uszlachetniania biernego polega na czasowym wywozie towarów unijnych poza obszar celny Unii w celu poddania ich procesom przetwarzania. Produkty powstałe z wywiezionych towarów mogą być dopuszczone do obrotu na terenie Unii z całkowitym lub częściowym zwolnieniem z należności celnych przywozowych.
Korzyści z uszlachetniania biernego to przede wszystkim możliwość korzystania z nowoczesnych technologii, przeprowadzanie specjalistycznych napraw towarów, poddawanie towarów procesom i czynnościom, które są niedostępne na obszarze UE, a także obniżenie kosztów przetwarzania lub naprawy towarów w państwach trzecich.
System standardowej wymiany i uprzedniego przywozu
Jednym z procesów przetwarzania, który może być zrealizowany w ramach procedury uszlachetniania biernego, jest naprawa towaru. Poza standardową sytuacją, w której produkt wadliwy wywożony jest poza obszar celny Unii, naprawa towaru może zostać przeprowadzona w dwóch szczególnych systemach: standardowej wymiany i uprzedniego przywozu.
System standardowej wymiany polega na zastosowaniu preferencji gwarantowanych przez przepisy dotyczące procedury uszlachetniania biernego, także wtedy, gdy nie dokonuje się przywozu produktu przetworzonego, lecz na jego miejsce przywozi się tzw. produkt zamienny. Aby możliwe było zastosowanie tego systemu produkty zamienne muszą posiadać: ten sam ośmiocyfrowy kod Nomenklatury Scalonej, taką samą jakość handlową, takie same parametry techniczne, jak towary wadliwe, w wypadku, gdyby te ostatnie zostały poddane przewidzianej naprawie.
System uprzedniego przywozu produktów zamiennych polega na przywozie produktów zamiennych przed wywozem towarów wadliwych, przeznaczonych do naprawy poza obszarem celnym UE.
Wykorzystanie towarów ekwiwalentnych
W ramach procedury uszlachetniania biernego możliwe jest również wykorzystanie tzw. towarów ekwiwalentnych do wytworzenia produktów przetworzonych. Towary ekwiwalentne są to towary nieunijne przetwarzane zamiast towarów unijnych objętych procedurą uszlachetniania biernego.
Wniosek o pozwolenie i warunki udzielenia
Stosowanie procedury uszlachetniania biernego wymaga posiadania pozwolenia, wydawanego przez właściwy organ celny. Wniosek o udzielenie pozwolenia powinien zawierać dane zgodne z Załącznikiem A do RD i składa się go do naczelnika urzędu celno-skarbowego właściwego ze względu na miejsce, w którym są prowadzone główne księgi rachunkowe wnioskodawcy na potrzeby celne.
Pozwolenie może uzyskać wyłącznie osoba posiadająca swoją siedzibę na obszarze celnym Unii.
Prowadzenie ewidencji i termin zamknięcia procedury
Stosowanie procedury uszlachetniania biernego wiąże się z koniecznością prowadzenia ewidencji, zawierającej informacje i dane, które umożliwiają organom celnym sprawowanie nadzoru nad prawidłowością przebiegu procedury. W pozwoleniu na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego wyznaczany jest termin, w którym towary czasowo wywiezione muszą zostać powrotnie przywiezione na obszar celny Unii w postaci produktów przetworzonych.
Zgłoszenia towarów do procedury uszlachetniania biernego może dokonać posiadacz pozwolenia lub jego przedstawiciel bezpośredni (np. agencja celna).