Procedura specjalna: Uszlachetnianie czynne towarów i jego specyfika

Procedura uszlachetniania czynnego należy do tzw. procedur specjalnych, umożliwiając czasowy import towarów nieunijnych na obszar celny UE w celu poddania ich procesom przetwarzania (np. montażowi, obróbce, naprawie) z jednoczesnym zwolnieniem z należności celnych przywozowych i innych opłat. Skorzystanie z tej procedury wymaga uzyskania pozwolenia od organu celnego.

Podstawy prawne procedury uszlachetniania czynnego

Podstawę prawną dla stosowania procedury uszlachetniania czynnego stanowią:

1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 952/2013 ustanawiające Unijny Kodeks Celny (UKC).
2. Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/2446 uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do szczegółowych zasad, dotyczących niektórych przepisów Unijnego Kodeksu Celnego (RD).
3. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2447 ustanawiające szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego Unijny Kodeks Celny (RW).
4. Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2016/341 uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do przepisów przejściowych, dotyczących niektórych przepisów Unijnego Kodeksu Celnego w okresie, gdy nie działają jeszcze odpowiednie systemy teleinformatyczne, i zmieniające rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/2446 (PRD).
5. Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne.

Na czym polega uszlachetnianie czynne?

Procedura uszlachetniania czynnego polega na czasowym wprowadzeniu na obszar celny Unii towarów nieunijnych w celu poddania ich procesom przetwarzania, które prowadzą do wytworzenia gotowych produktów (tzw. produktów przetworzonych). Produkty te są następnie powrotnie wywożone poza obszar celny Unii lub dopuszczane do obrotu na terenie Wspólnoty.

Od towarów objętych procedurą uszlachetniania czynnego nie pobiera się należności celnych przywozowych oraz innych opłat, jak również nie stosuje się wobec nich środków polityki handlowej (z wyjątkiem zakazu przywozu lub wywozu).

W ramach procedury uszlachetniania czynnego możliwe jest także dokonanie czasowego powrotnego wywozu niektórych lub wszystkich towarów objętych procedurą lub produktów przetworzonych w celu poddania ich dalszemu przetworzeniu poza obszarem celnym Unii, zgodnie z warunkami określonymi dla procedury uszlachetniania biernego.

Wykorzystanie towarów ekwiwalentnych i uprzedni wywóz

W procedurze uszlachetniania czynnego możliwe jest wykorzystanie tzw. towarów ekwiwalentnych (unijnych), które pod pewnymi warunkami mogą być użyte do wytworzenia produktów przetworzonych w miejsce towarów nieunijnych, obejmowanych procedurą uszlachetniania czynnego. Umożliwienie wykorzystania towarów ekwiwalentnych pomaga producentom, np. w szybszym reagowaniu na opóźnienia w dostawie towarów przeznaczonych do uszlachetniania.

Możliwy jest również uprzedni wywóz produktów przetworzonych, czyli wywóz z obszaru celnego Unii produktów przetworzonych, z wykorzystaniem towarów ekwiwalentnych przed przywozem towarów nieunijnych przeznaczonych do procedury uszlachetniania.

Wniosek o pozwolenie na uszlachetnianie czynne

Stosowanie procedury uszlachetniania czynnego wymaga posiadania pozwolenia, wydawanego przez właściwy organ celny.

Wniosek o udzielenie pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego należy złożyć do właściwego naczelnika urzędu celno-skarbowego. Przepisy unijnego prawa celnego nie przewidują wzoru wniosku, a jedynie wykaz danych obligatoryjnych (załącznik A do RD).

Prowadzenie ewidencji i termin ważności pozwolenia

Stosowanie procedury uszlachetniania czynnego wiąże się z koniecznością prowadzenia ewidencji, zawierającej informacje i dane, które umożliwiają organom celnym sprawowanie nadzoru nad prawidłowością przebiegu procedury.

Termin ważności pozwolenia jest określany przez organy celne po przeanalizowaniu wniosku. Maksymalny termin ważności pozwolenia dla towarów objętych załącznikiem 71-02 do RD wynosi 3 lata, a dla pozostałych towarów – 5 lat.

Przedstawicielstwo celne

Zgłoszenie towarów do procedury uszlachetniania czynnego może zostać złożone przez posiadacza pozwolenia lub jego przedstawiciela bezpośredniego (np. agencję celną).