Protokół północnoirlandzki: Przyczyny i skutki sporu między UE a Wielką Brytanią

Rząd brytyjski przedstawił projekt ustawy, który umożliwi Zjednoczonemu Królestwu jednostronne wprowadzenie zmian do protokołu północnoirlandzkiego. Władze w Londynie argumentują, że protokół ten generuje bariery w handlu między Irlandią Północną a pozostałymi częściami Zjednoczonego Królestwa (Anglią, Szkocją i Walią).

Protokół północnoirlandzki – istota i cel

Protokół północnoirlandzki, będąc częścią umowy o warunkach Brexit-u, ma na celu utrzymanie otwartej granicy między Irlandią Północną a Irlandią. W tym celu Irlandia Północna została włączona do unijnego jednolitego rynku w zakresie obrotu towarami. W efekcie powstała granica celna na Morzu Irlandzkim, co powoduje zakłócenia w dostawach towarów brytyjskich do Irlandii Północnej. Sytuacja ta wynika z faktu, że północnoirlandzkim sklepom łatwiej jest sprowadzać towary z Irlandii niż z Wielkiej Brytanii.

Stanowiska stron – Wielka Brytania i Unia Europejska

Wielka Brytania domaga się, aby UE, bez dokumentacji i kontroli, zaufała, że towary z Wielkiej Brytanii nie będą przemieszczać się poza Irlandię Północną. Unia Europejska zajmuje przeciwne stanowisko, nie godząc się na to, by towary niespełniające unijnych standardów bezpieczeństwa i ochrony pracowników trafiały na teren UE.

Kompromisowym rozwiązaniem byłoby ustanowienie granicy celnej między Zjednoczonym Królestwem a Unią Europejską, czyli między Irlandią Północną a Irlandią. Jednakże, takie działanie naruszyłoby porozumienie pokojowe w Irlandii Północnej (porozumienie wielkopiątkowe z 1998 r.). W związku z tym, strony znalazły się w impasie.

Proponowane zmiany w protokole północnoirlandzkim

Zmiany w protokole północnoirlandzkim mają na celu likwidację barier regulacyjnych, uniemożliwiających sprzedaż w Irlandii Północnej towarów wyprodukowanych zgodnie z normami brytyjskimi. Firmy miałyby możliwość wyboru między spełnianiem norm brytyjskich lub unijnych w ramach nowego systemu regulacyjnego. Ponadto, rząd brytyjski uzyskałby pełną kontrolę nad podatkami i wydatkami w Irlandii Północnej.

Kluczowe obszary zmian w protokole północnoirlandzkim

Proponowane zmiany w protokole północnoirlandzkim koncentrują się na czterech kluczowych obszarach:

  • Utworzenie “zielonego kanału”, umożliwiającego przewóz towarów wewnątrz Zjednoczonego Królestwa bez zbędnej biurokracji. Towary przeznaczone dla UE podlegałyby pełnym kontrolom.
  • Likwidacja barier regulacyjnych, ograniczających wprowadzanie towarów na rynek Irlandii Północnej.
  • Zapewnienie Irlandii Północnej możliwości korzystania z tych samych ulg podatkowych i polityki wydatkowania środków, co reszta Zjednoczonego Królestwa.
  • Rozstrzyganie sporów między Wielką Brytanią a UE poprzez niezależny arbitraż, a nie przez Trybunał Sprawiedliwości UE.

Stanowisko UE i ryzyko zawieszenia umowy handlowej

Unia Europejska ostrzega Wielką Brytanię przed jednostronną zmianą protokołu irlandzkiego, grożąc naruszeniem umowy brexitowej i prawa międzynarodowego. Jednocześnie, UE wyraża gotowość do wznowienia negocjacji, jednak osiągnięcie porozumienia jest trudne, z uwagi na rozbieżne oczekiwania stron. Bruksela dąży do ochrony integralności jednolitego rynku UE, podczas gdy Londyn chce w nim dokonać bezprecedensowego wyłomu.

W związku z tym, istnieje ryzyko zawieszenia unijno-brytyjskiej umowy o handlu i współpracy.

Od początku zamieszania związanego z Brexit-em, Agencja Celna wspiera swoich klientów w pokonywaniu barier celnych między UE a Zjednoczonym Królestwem. Monitorujemy zmiany i wdrażamy odpowiednie rozwiązania, zarówno systemowe, jak i indywidualne. Zapraszamy do kontaktu i współpracy partnerów zajmujących się handlem międzynarodowym, w tym z Wielką Brytanią.

Udostępnij:

Podobne

CBAM (graniczny podatek węglowy) – co to jest? CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism), określany jako graniczny podatek węglowy, to mechanizm...
Wpływ unijnych sankcji na rynek: Zakaz importu niektórych wyrobów z żelaza i stali W marcu 2014 roku Unia Europejska, reagując...
Terminy i procedury sprawozdania CBAM – co musisz wiedzieć? Sprawozdanie CBAM wynika z projektu Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), którego...
Czym jest numer EORI? – Numer EORI (Economic Operators’ Registration and Identification) jest kluczowym identyfikatorem w systemie celnym UE, umożliwiającym...