Rodzaje i zastosowanie listów przewozowych w transporcie międzynarodowym

W transporcie międzynarodowym listy przewozowe odgrywają niezwykle istotną rolę. Pełnią funkcję dokumentu, który jest niezbędny w procesie odprawy celnej, potwierdza przekazanie ładunku i odpowiedzialność za niego zgodnie z regułami INCOTERMS 2020, a także umożliwia wydanie towaru uprawnionej osobie.

Tworzenie listu przewozowego

Listy przewozowe powstają najczęściej w wyniku współpracy między nadawcą a przewoźnikiem podczas przekazywania ładunku do transportu. W praktyce wygląda to tak, że przewoźnik udostępnia nadawcy pusty formularz listu, który ten ostatni wypełnia, wprowadzając szczegółowe informacje i dane.

Funkcje międzynarodowych listów przewozowych

W transporcie międzynarodowym list przewozowy pełni kilka kluczowych funkcji:

• Funkcja informacyjna: List zawiera istotne dane o stronach transakcji transportowej (nadawcy, przewoźniku, odbiorcy), cechach ładunku oraz szczegółach dotyczących przewozu.
• Funkcja dowodowa: List ułatwia identyfikację ładunku i stanowi dowód jego przyjęcia do przewozu, co umożliwia dochodzenie ewentualnych roszczeń.
• Funkcja legitymacyjna: Dokument ten jest podstawą do wydania towaru odbiorcy w miejscu docelowym (np. porcie).

Egzemplarze listu przewozowego i ich przeznaczenie

Zazwyczaj list przewozowy sporządza się w czterech egzemplarzach:

• Oryginał jest przeznaczony dla odbiorcy.
• Grzbiet pozostaje w miejscu nadania.
• Ceduła służy do potwierdzenia odbioru.
• Wtórnik jest przeznaczony dla nadawcy.

Struktura listu przewozowego

W zależności od rodzaju transportu zawartość listów przewozowych może się różnić. Niektóre typy listów, takie jak CIM i CMR, mają ustaloną formę, podczas gdy inne, np. konosament, nie mają jednego wzorca. W większości przypadków można jednak wyróżnić następujące elementy listu przewozowego:

• Oznaczenie przewoźnika.
• Dane załadowcy (nadawcy).
• Oznaczenie odbiorcy.
• Oznaczenie pojazdu/statku.
• Określenie rodzaju ładunku, jego wartości, wymiarów (miary, wagi, objętości, liczby sztuk).
• Znaki identyfikacyjne ładunku.
• Informacje o sposobie opakowania i stanie ładunku.
• Informacje o miejscu załadunku i rozładunku.
• Oznaczenie opłat frachtowych i innych należności przewoźnika oraz sposobu i terminu ich uiszczenia.
• Informacja o liczbie wydanych egzemplarzy listu.
• Instrukcje dotyczące czynności celnych.
• Data i miejsce wystawienia.
• Podpis przewoźnika, kapitana statku lub ich przedstawicieli.

Rodzaje listów przewozowych

W zależności od rodzaju transportu wyróżnia się następujące rodzaje listów przewozowych:

• Transport morski: konosament morski (B/O lub BOL).
• Transport lotniczy: lotniczy list przewozowy (AWB).
• Transport kolejowy: listy CIM i SMGS.
• Transport drogowy: CMR.

W kolejnych wpisach zostaną szczegółowo omówione poszczególne rodzaje listów przewozowych.