Rozliczanie podatku VAT z tytułu importu towarów: Zasady i terminy płatności

Podstawowym aktem prawnym regulującym opodatkowanie importu towarów jest ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zgodnie z nią, importem określa się przywóz towarów z państwa trzeciego (spoza UE) na terytorium Unii Europejskiej. Importowane towary co do zasady podlegają obowiązkowi zgłoszenia celnego oraz uiszczenia należności celno-podatkowych. Zatem, każdy przedsiębiorca, który importuje towary z krajów spoza UE, musi być świadomy ciążących na nim obowiązkach związanych z podatkiem VAT.

Powstanie obowiązku podatkowego VAT z tytułu importu

Obowiązek podatkowy VAT z tytułu importu powstaje w momencie powstania długu celnego. Dług celny jest co do zasady wynikiem objęcia towarów nieunijnych, podlegających należnościom celnym przywozowym, następującymi procedurami celnymi:

• Procedurą dopuszczenia do obrotu, w tym na mocy przepisów o końcowym przeznaczeniu.
• Procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem z należności celnych przywozowych.

Przyjęcie zgłoszenia celnego powoduje powstanie długu celnego, a jego uiszczenie lub złożenie zabezpieczenia gwarantującego jego zapłatę jest warunkiem zwolnienia towaru przez urząd celny. Oznacza to, że dopóki dług celny nie zostanie uregulowany, towar nie może być legalnie wprowadzony do obrotu na terenie UE.

W wypadku procedur specjalnych lub czasowego składowania, mówimy o potencjalnym długu celnym, który staje się wymagalny w sytuacji zakończenia tych procedur procedurą dopuszczenia do obrotu lub odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od cła, a w skrajnych wypadkach – w momencie usunięcia towaru spod dozoru celnego. Dług celny powstaje również w stosunku do towarów podlegających należnościom celnym przywozowym, w przypadku niedopełnienia wymaganych formalności celnych, w szczególności w sytuacji usunięcia towaru spod dozoru celnego. W związku z tym, należy dbać o dopełnienie wszelkich formalności celnych, aby uniknąć powstania długu celnego.

Podstawa opodatkowania podatkiem VAT w imporcie

Co do zasady, podstawą opodatkowania podatkiem VAT w imporcie jest wartość celna towaru powiększona o należne cło oraz dodatkowe koszty związane z importem towaru, ponoszone po wprowadzeniu towaru na obszar celny Wspólnoty (np. koszty transportu i ubezpieczenia towaru). W wypadku gdy importowany towar podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, podstawę opodatkowania podatkiem VAT powiększa się o kwotę podatku akcyzowego. Odstępstwem od tej zasady jest procedura uszlachetniania biernego oraz procedura odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od cła, gdzie podstawę opodatkowania VAT określa się inaczej. Zatem, podstawa opodatkowania VAT w imporcie jest kompleksowa i uwzględnia różne koszty związane z importem towaru.

Odliczenie podatku VAT z tytułu importu

Podatek VAT naliczony z tytułu importu towarów może zostać odliczony wyłącznie przez podatnika zarejestrowanego jako czynny podatnik podatku VAT. Jeżeli podatnik nie spełnia tego warunku, to nie ma możliwości odzyskania podatku VAT uiszczonego w ramach importu towarów. Oznacza to, że tylko czynni podatnicy VAT mogą skorzystać z prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu importu.

Podatnicy podatku VAT z tytułu importu

Podatnikami podatku VAT z tytułu importu towarów są podmioty, na których ciąży obowiązek uiszczania cła, czyli co do zasady importerzy. Reguła ta obowiązuje również w sytuacji zwolnienia lub zawieszenia cła na importowany towar, a także zastosowania zerowej, obniżonej lub preferencyjnej stawki celnej. Podatnikami są również podmioty uprawnione do korzystania z procedury uszlachetnienia czynnego lub procedury odprawy czasowej, jak również podmioty, na które zostały przeniesione prawa i obowiązki osoby uprawnionej do korzystania z procedury. W związku z tym, krąg podatników VAT z tytułu importu jest szeroki i obejmuje różne kategorie podmiotów.

Formy rozliczenia podatku VAT z tytułu importu

Aktualnie możliwe są dwie formy rozliczenia podatku VAT z tytułu importu:

• Podstawowa forma – zapłata lub zabezpieczenie płatności podatku VAT w momencie realizacji odprawy celnej i zwalniania towaru przez urząd celny.
• Rozliczenie podatku VAT w deklaracji podatkowej składanej za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy (w trybie art. 33a).

Możliwość rozliczenia podatku VAT w deklaracji podatkowej w trybie art. 33a uzależniona jest od przedstawienia przez importera naczelnikowi urzędu celnego zaświadczenia z ZUS o niezaleganiu w opłacaniu składek, zaświadczenia z urzędu skarbowego o niezaleganiu w podatkach oraz zaświadczenia potwierdzającego zarejestrowanie podatnika jako “podatnik VAT czynny”. Wymóg przedstawienia tych zaświadczeń może zostać zastąpiony przedstawieniem oświadczenia o braku zaległości wobec ZUS i Urzędu Skarbowego oraz zarejestrowaniu przedsiębiorcy jako “podatnik VAT czynny”. Możliwość rozliczenia podatku VAT z tytułu importu w deklaracji podatkowej uzależniona jest również od świadczenia tego typu usługi przez agencję celną, z którą importer współpracuje. Z uwagi na współodpowiedzialność za właściwe rozliczenie podatku VAT agencji celnej, która występuje wówczas w charakterze dłużnika solidarnego, wiele agencji celnych ograniczyło świadczenie tego typu usługi. Wybór formy rozliczenia podatku VAT z tytułu importu zależy od spełnienia określonych warunków i preferencji importera.

Miejsce opodatkowania

Miejscem importu, a jednocześnie opodatkowania, jest państwo członkowskie należące do Unii Europejskiej, na którego terenie znajdują się towary w momencie ich wprowadzenia na terytorium Wspólnoty. Istnieją jednak wyjątki od tej reguły. Kiedy towary w momencie wprowadzania ich na terytorium Unii Europejskiej zostaną objęte jedną z poniższych procedur celnych, wtedy miejscem opodatkowania staje się państwo członkowskie, w którym towary te przestaną podlegać tym procedurom:

• Uszlachetnianie czynne.
• Składowanie celne.
• Odprawa czasowa z całkowitym zwolnieniem z należności celnych przywozowych.
• Wolny obszar celny.
• Tranzyt.
• Składowanie czasowe.

Zatem, miejsce opodatkowania VAT z tytułu importu może być różne w zależności od procedury celnej, jaką towary zostały objęte.