System REX (Registered Exporter System): Rejestracja i korzyści dla eksporterów

System zarejestrowanych eksporterów (REX) to system dokumentowania pochodzenia towarów, który wprowadzony został 1 stycznia 2017 r. w ramach Ogólnego Systemu Preferencji (GSP – Generalised Scheme of Preferences). Jest to metoda dokumentowania pochodzenia towarów, w której pochodzenie deklarują sami przedsiębiorcy za pomocą tzw. oświadczeń o pochodzeniu. Aby stać się uprawnionym do sporządzania oświadczeń o pochodzeniu towaru, przedsiębiorca musi uzyskać status zarejestrowanego eksportera tzn. zarejestrować się w systemie REX.

Zasady stosowania systemu REX zostały uregulowane w rozporządzeniu wykonawczym do Unijnego Kodeksu Celnego (UKC) – rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 2015/2447 z dnia 24 listopada 2015 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013, ustanawiającego Unijny Kodeks Celny. Rozporządzenie to reguluje szczegółowo kwestie związane wystawianiem oświadczeń o pochodzeniu towaru, ich formę, ważność, zastępowanie, wystawianie retrospektywne itp.

System REX znajduje zastosowanie w:

1. potwierdzaniu pochodzenia towarów w ramach Ogólnego Systemu Preferencji (GSP),
2. dokumentowaniu pochodzenia towarów korzystających z preferencji taryfowych w ramach umów zawartych przez UE z wybranymi krajami trzecimi (np.: z Kanadą, Japonią, Singapurem, krajami i terytoriami zamorskimi).

Komisja Europejska na bieżąco udostępnia listy krajów GSP, które w pełni wdrożyły system REX, są w okresie przejściowym lub okres przejściowy na jego wdrożenie minął, a kraje go nie wdrożyły. W tym ostatnim wypadku produkty pochodzące z krajów, które nie wdrożyły systemu REX, nie mogą już korzystać z preferencji GSP. Jeżeli dany kraj znajduje się w okresie przejściowym wdrażania systemu REX, to w tym okresie honorowane są również świadectwa FORM A, ale tylko wówczas, jeżeli data ich wystawienia jest datą poprzedzającą dzień rejestracji eksportera w systemie REX.

Dane systemu REX, zwłaszcza w zakresie zarejestrowanych eksporterów oraz dat rozpoczęcia ważności upoważnień do sporządzania oświadczeń, są ogólnodostępne na stronie Komisji Europejskiej i mogą być wyszukiwane online. Obowiązkiem każdego importera unijnego, który dokonując odprawy celnej online chce skorzystać z preferencji taryfowej, jest sprawdzenie, czy eksporter składający oświadczenie o pochodzeniu towaru jest zarejestrowany w systemie REX, oraz czy oświadczenie zostało sporządzone zgodnie z obowiązującym wzorem (załącznik 22-07 do rozporządzenia wykonawczego).

Eksporterzy, którzy nie są zarejestrowani w systemie REX, mogą potwierdzać preferencyjne pochodzenie wywożonych towarów za pomocą oświadczeń sporządzonych jedynie dla wchodzących w skład przesyłki produktów pochodzących, gdy ich całkowita wartość nie przekracza 6000 euro.

Jak wygląda procedura uzyskania numeru REX przez polskiego przedsiębiorcę?

Przedsiębiorca składa wniosek do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu. Wzór wniosku określa załącznik 22-06A do rozporządzenia wykonawczego. Przedsiębiorca zostaje powiadomiony o nadaniu numeru REX oraz dacie ważności rejestracji. Rejestracja ma charakter jednorazowy i bezterminowy. Może zostać cofnięta na wniosek przedsiębiorcy lub decyzją organów celnych na skutek zaniedbań i uchybień popełnianych przez eksportera przy sporządzaniu oświadczeń.

Jakie są obowiązki eksporterów unijnych, sporządzających oświadczenia o pochodzeniu towaru?

1. Prowadzenie i posiadanie ewidencji handlowej i księgowej w zakresie produkcji wyrobów i dostaw materiałów, dla których następnie potwierdzany jest status preferencyjnego pochodzenia.
2. Przechowywanie wszelkiej dokumentacji celnej, związanej z surowcami użytymi w procesie produkcji.
3. Przechowywanie przez okres 5 lat od zakończenia roku kalendarzowego, w którym sporządzone zostało oświadczenie o pochodzeniu, samego oświadczenia, a także ewidencji produktów i zapasów wszystkich materiałów pochodzących i niepochodzących.
4. Informowanie organów celnych o wszelkich zmianach w danych, które zostały zapisane w celach rejestracji w systemie REX lub zaprzestaniu działalności eksportowej w ramach systemu GSP.

Powyższe informacje zostały opracowane na podstawie informacji o systemie REX dostępnych na stronie Komisji Europejskiej oraz informacji dla przedsiębiorców zamieszczonych na stronie podatki.gov.pl. w ramach przyszłej współpracy do zasięgnięcia szczegółowych informacji, zapraszamy do kontaktu z naszą Agencją celna.