Sankcje na Białorusi: Konsekwencje dla handlu i transportu

Rozporządzenie Rady (UE) 2022/355 z dnia 2 marca 2022 r., zmieniające rozporządzenie (WE) nr 765/2006, wprowadziło z dniem 3 marca 2022 r. istotne ograniczenia w handlu z Białorusią i transporcie towarów. W niniejszym artykule przedstawiono najważniejsze z nich.

Sankcje na produkty mineralne

Unia Europejska zakazała importu, zakupu oraz transportu produktów ropopochodnych, pochodzących z Białorusi lub eksportowanych z tego kraju. Zakaz obejmuje również pośrednie i bezpośrednie świadczenie pomocy technicznej, usług pośrednictwa, finansowania (w tym pochodnych instrumentów finansowych), ubezpieczenia i reasekuracji, związanych z tymi działaniami.

Wyjątek stanowi zakup produktów ropopochodnych na Białorusi, niezbędnych do zaspokojenia podstawowych potrzeb nabywcy lub projektów humanitarnych. Wcześniej obowiązujący wyjątek dla kontraktów podpisanych przed 25 czerwca 2021 r. został zniesiony.

Wykaz produktów mineralnych, objętych sankcjami (CN):

• – 2707 – Oleje i produkty destylacji wysokotemperaturowej smoły węglowej i podobne.
• – 2710 – Oleje ropy naftowej i z minerałów bitumicznych (inne niż surowe) i preparaty zawierające >= 70 % tych olejów.
• – 2711 – Gaz ziemny (mokry) i węglowodory gazowe.
• – 2712 – Wazelina, parafina, wosk mikrokrystaliczny, gacz parafinowy, ozokeryt, wosk montanowy, wosk torfowy, pozostałe woski mineralne i podobne.
• – 2713 – Koks naftowy, bitum naftowy oraz pozostałości olejów ropy naftowej i z minerałów bitumicznych.
• – 2715 – Masy uszczelniające bitumiczne, fluksy i mieszanki bitumiczne na bazie asfaltu naturalnego, bitumu naftowego, smoły mineralnej lub paku smołowego.

Sankcje na produkty drzewne

UE zakazała importu, zakupu i transportu produktów drzewnych, wyszczególnionych w załączniku X do rozporządzenia, pochodzących z Białorusi lub eksportowanych z tego kraju. Analogicznie, zakazano świadczenia pomocy technicznej, usług pośrednictwa, finansowania (w tym pochodnych instrumentów finansowych), ubezpieczenia i reasekuracji, związanych z tymi działaniami.

Wyjątek stanowią umowy zawarte przed 2 marca 2022 r. lub umowy dodatkowe, niezbędne do ich wykonania (do 4 czerwca 2022 r.).

Wykaz produktów drzewnych, objętych sankcjami (CN 44): Drewno i artykuły z drewna; węgiel drzewny.

Sankcje na wyroby cementowe

Podobne zakazy dotyczą importu, zakupu i transportu wyrobów cementowych, wyszczególnionych w załączniku XI do rozporządzenia, pochodzących z Białorusi lub eksportowanych z tego kraju, a także związanego z nimi świadczenia pomocy technicznej, usług pośrednictwa, finansowania (w tym pochodnych instrumentów finansowych), ubezpieczenia i reasekuracji.

W tym przypadku również obowiązuje wyjątek dla umów zawartych przed 2 marca 2022 r. lub umów dodatkowych, niezbędnych do ich wykonania (do 4 czerwca 2022 r.).

Wykaz produktów cementowych, objętych sankcjami (CN):

• – 2523 – Cement, w tym klinkier cementowy, nawet barwiony.
• – 6810 – Artykuły z cementu, betonu lub sztucznego kamienia, nawet zbrojone.

Sankcje na wyroby z żelaza i stali

Identyczne sankcje nałożono na wyroby z żelaza i stali, wyszczególnione w załączniku XII do rozporządzenia (zakaz importu, zakupu, transportu i wsparcia technicznego, finansowego, ubezpieczeniowego). Również w tym przypadku dopuszcza się realizację umów zawartych przed 2 marca 2022 r. (do 4 czerwca 2022 r.).

Wykaz wyrobów z żelaza i stali, objętych sankcjami (CN):

• – 72 – Żelazo i stal.
• – 73 -Wyroby z żelaza i stali.

Sankcje na wyroby z gumy

Zakaz importu, zakupu, transportu i wsparcia technicznego, finansowego, ubezpieczeniowego dotyczy również wyrobów z gumy, wyszczególnionych w załączniku XIII do rozporządzenia, pochodzących z Białorusi lub eksportowanych z tego kraju. Umowy zawarte przed 2 marca 2022 r. mogą być realizowane do 4 czerwca 2022 r.

Wykaz wyrobów z gumy, objętych sankcjami (CN 4011): Opony pneumatyczne, nowe, gumowe.

Sankcje na maszyny

Zakaz sprzedaży, dostawy, przekazywania i wywozu (niezależnie od ich pochodzenia) maszyn, wyszczególnionych w załączniku XIV do rozporządzenia, jakimkolwiek podmiotom na Białorusi lub do użytku na Białorusi, wraz z zakazem świadczenia pomocy technicznej, usług pośrednictwa, finansowania (w tym pochodnych instrumentów finansowych), ubezpieczenia i reasekuracji, związanych z tymi działaniami.

Od zakazu tego wprowadzono jednak szereg wyjątków, m.in. dla maszyn przeznaczonych do:

1. celów humanitarnych, medycznych i farmaceutycznych,
2. celów związanych z ochroną zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska,
3. czasowego użytku przez media informacyjne,
4. aktualizacji oprogramowania,
5. użytku jako urządzenia komunikacji konsumenckiej,
6. zapewniania cyberbezpieczeństwa i bezpieczeństwa informacji (z wyjątkiem białoruskiego rządu i podmiotów przez ten rząd kontrolowanych),
7. użytku osobistego osób podróżujących na Białoruś (z ograniczeniami).

Eksporter, korzystający z wyjątku (z wyjątkiem lit. f i g), jest zobowiązany do złożenia deklaracji celnej i powiadomienia właściwego organu w ciągu 30 dni o pierwszym zastosowaniu danego wyjątku. Umowy zawarte przed 2 marca 2022 r. mogą być realizowane do 4 czerwca 2022 r.

Wykaz maszyn objętych sankcjami (CN 84 i 85): Szczegółowy wykaz zawarty jest w załączniku XIV do rozporządzenia. Obejmuje on m.in. reaktory.